กุศลกรรมบถ ๑๐

กุศลกรรมบถ ๑๐

กุศลกรรมบถ เป็นธรรมจริยาและเป็นธรรมที่สมบูรณ์ครบถ้วน ทำให้คนเจริญขึ้นพร้อมทั้งกาย วาจา และใจ

กุศลกรรมบถ เป็นการปฏิบัติถูกต้องตามทางแห่งกุศลที่อริยชนดำเนินไปแล้ว และสรรเสริญ มีข้อปฏิบัติ ๑๐ ประการ คือ

กุศลกรรมบถทางกาย ๓ ประการ คือ

๑. ละเว้นการฆ่า การสังหาร การบีบคั้น เบียดเบียน มีความเมตตากรุณา ช่วยเหลือเกื้อกูลสงเคราะห์กัน

๒. ละเว้นการแย่งชิง ลักขโมย และการเอารัดเอาเปรียบ เคารพในสิทธิและทรัพย์สินของกันและกัน

๓. ละเว้นการประพฤติล่วงละเมิดในของหวงแหนของผู้อื่น ไม่ข่มเหงจิตใจ ไม่ทำลายลบหลู่เกียรติวงศ์ตระกูลของกันและกัน

กุศลกรรมบถทางวาจา ๔ ประการ คือ

๔. ละเว้นการพูดเท็จ โกหกหลอกลวง ไม่จงใจพูดให้ผิดพลาดจากความจริงเพราะเห็นแก่ผลประโยชน์ใด ๆ

๕. ละเว้นการพูดส่อเสียด ยุยงอันสร้างความแตกแยก พูดแต่คำสมาน ส่งเสริมความสามัคคี

๖. ละเว้นการพูดคำหยาบ สกปรกเสียหาย พูดแต่คำสุภาพนุ่มนวลชวนฟัง

๗. ละเว้นการพูดเหลวไหล เพ้อเจ้อ พูดแต่คำจริง มีเหตุ มีผล มีสาระประโยชน์ ถูกกาละเทศะ

กุศลกรรมบถทางใจ ๓ ประการ คือ

๘. ไม่ละโมบ ไม่เพ่งเล็งคิดหาทางเอาแต่จะได้ ควรคิดให้ คิดเสียสละ ทำใจให้เผื่อแผ่

กว้างขวาง

๙. ไม่คิดมุ่งร้ายเบียดเบียน หรือมองในแง่ที่จะทำลาย ตั้งความปรารถนาดี แผ่ไมตรี

มุ่งให้เกิดประโยชน์สุขแก่กัน

๑๐. มีความเห็นถูกต้อง เป็นสัมมาทิฐิ เข้าใจในหลักธรรมว่าทำดีมีผลดี ทำชั่วมีผลชั่ว เป็นต้น

ธรรม ๑๐ ข้อนี้ เรียกว่า กุศลกรรมบถ (ทางทำกรรมดีบ้าง ธรรมจริยาบ้าง อารยธรรมบ้าง เป็นหลักธรรมที่ชาวพุทธที่ดีควรประพฤติปฏิบัติ)